top of page
b2.png

Kurs Myślenia Transformacyjnego

Moduł 8.

Dążenie do zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń na rzecz nietoksycznego środowiska

Autor:

Gruzja Spiliopoulou

​

Instytucja:

Hellenic Agency for Local Development & Local Government, Grecja

bar.png

Cele Modułu Szkoleniowego:

Moduł ma na celu zapewnienie pracownikom samorządów lokalnych i organizacji pozarządowych:

  • Wprowadzenia do najbardziej złożonej i wieloaspektowej części Europejskiego Zielonego Ładu, jaką jest zanieczyszczenie środowiska oraz pokazania  jego wpływu na zdrowie ludzkie i bioróżnorodność 

  • Podstawowej wiedzy na temat Planu działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby, zaproponowanego w ramach Europejskiego Zielonego Ładu  

  • Rozwiązań dla miast zaproponowanych przez Komisję Europejską i Komitet Regionów

  • Sposobów, w jakie władze lokalne mogą mieć aktywny wpływ na eliminację zanieczyszczeń, (poza przestrzeganiem prawa oraz polityki unijnej i krajowej), takich jak informowanie i angażowanie obywateli, organizacji pozarządowych i interesariuszy

  • Dobrych praktyk, które można wdrożyć na poziomie lokalnym

  • Materiałów dodatkowych dla tych, którzy chcą pogłębić swoją wiedzę

Zakres modułu:

  • Holistyczne podejście UE do ochrony środowiska, czyli ograniczanie i zapobieganie zanieczyszczeniu powietrza, wody i gleby.

  • Negatywne skutki zanieczyszczonego środowiska na zdrowie ludzi, takie jak najważniejsze choroby niezakaźne będące przyczyną zgonów oraz główne czynniki zagrożeń.

  • Powiązane choroby niezakaźne i główne czynniki zagrożeń środowiskowych w UE.

  • Plan Komisji Europejskiej zmierzający do osiągnięcia zerowej emisji zanieczyszczeń środowiska, w tym wszelkie strategie/programy/plany działań związane z ochroną środowiska.

  • Rola miast w osiąganiu celów UE.

  • Dobre praktyki eliminacji zanieczyszczeń środowiska, które mogą być łatwo wdrożone przez inne miasta.

 

  • Metody dydaktyczne: samodzielne studia literatury i dodatkowych materiałów, studium przypadku, test

  • Czas trwania: 2,5 godziny

Słownik pojęć   

  • Zmiany klimatu: długoterminowe zmiany temperatur i wzorców pogodowych. Mogą one mieć charakter naturalny, ale od czasu rewolucji przemysłowej (XVIII-XIX wiek) za główny czynnik powodujący zmiany klimatu uważa się działalność człowieka. 

Źródło: Organizacja Narodów Zjednoczonych, Działania na rzecz klimatu, https://www.un.org/en/climatechange/what-is-climate-change  

  • Lata życia skorygowane niesprawnością (Disability-adjusted life year - DALY): Jeden DALY oznacza utratę równowartości jednego roku przeżytego w pełnym zdrowiu. Wskaźnik DALY dla danej choroby lub stanu zdrowia jest sumą lat życia utraconych z powodu przedwczesnej umieralności (YLL) i lat przeżytych z niepełnosprawnością (YLD) z powodu częstych przypadków danej choroby lub stanu zdrowia w danej populacji.

Źródło: WHO, The Global Health Observatory, Indicator Metadata Registry List, https://www.who.int/data/gho/indicator-metadata-registry/imr-details/158  

  • Europejska Agencja Środowiska (European Environment Agency - EEA): agencja UE, której zadaniem jest dostarczanie rzetelnych, niezależnych informacji na temat środowiska. Oprócz 27 państw członkowskich UE jest jeszcze 6 krajów współpracujących, a mianowicie Albania, Bośnia i Hercegowina, Kosowo, Czarnogóra, Macedonia Północna i Serbia. W EEA-33 uwzględnia się również Wielką Brytanię.

 Źródło: EOG, kraje i regiony, https://www.eea.europa.eu/countries-and-regions  

  • Zasada przezorności: umożliwia decydentom i ustawodawcom przyjmowanie środków ostrożności, gdy istnieje poważne zagrożenie dla środowiska lub zdrowia ludzkiego, ale nie jest jeszcze ono w pełni udowodnione  naukowo.

Źródło: Think Tank Parlamentu Europejskiego, https://www.europarl.europa.eu/thinktank/en/document/EPRS_IDA(2015)573876  

  • Zasada zanieczyszczający płaci: zgodnie z tą zasadą ci, którzy wytwarzają zanieczyszczenia powinni ponosić koszty ich usunięcia w celu zapobiegania szkodom dla zdrowia ludzkiego lub środowiska.

Źródło: Słownik EOG, https://www.eea.europa.eu/help/glossary/eea-glossary/polluter-pays-principle   

Using Mesh Bag

Materiały dydaktyczne

unnamed (16).jpg

Studium przypadku 1:

Modernizacja miejskich systemów wodociągowych
Czysta i bezpieczna woda: podstawowa potrzeba człowieka

Obowiązek wynikający z prawa UE

  • Zgodnie z Dyrektywą w sprawie wody pitnej  państwa członkowskie muszą zapewnić, by woda przeznaczona do spożycia przez ludzi była zdatna do picia i czysta.  

  • W wielu przypadkach za systemy wodociągowe odpowiedzialne są władze lokalne.

  • Niewłaściwie działające systemy wodociągowe mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzi (zanieczyszczenia dopływu, rury itp.), powodować marnotrawstwo zasobów naturalnych (wycieki, niepotrzebne zużycie energii) i wiele innych.

Dodatkowe korzyści dla mieszkańców

  • Lepiej kontrolowany przepływ/ciśnienie wody może prowadzić do mniejszego zużycia.

  • Mniejsze szkody i szybsza naprawa w przypadku wystąpienia szkody.

  • Zmniejszenie liczby przypadków zawyżania opłat i kradzieży wody.

  • Obniżenie kosztów eksploatacji i konserwacji.

  • Większa niezawodność systemu, zwłaszcza podczas ekstremalnych warunków pogodowych (fale upałów, susze, temperatury poniżej zera).

Gmina Lokroi

  • Grecka gmina składa się z 14 wsi oraz wielu innych odległych osad.

  • Ze względu na brak zasobów naturalnych, gmina jest zaopatrywana w wodę przez przepompownie, za pomocą których napełniane są zbiorniki służące do zaopatrywania mieszkańców w wodę.

Problem

  • Znaczna liczba przepompowni i zbiorników jest rozproszona po całym obszarze, co zwiększa koszty zaopatrzenia w wodę wszystkich mieszkańców gminy. 

  • W okresie letnim w przepompowniach występują problemy z dostawami energii elektrycznej, z którymi władze gminy powoli sobie radzą, ale powoduje to, że mieszkańcy nie mają wody do czasu naprawienia uszkodzeń. Zbiorniki opróżniają się szybciej w miesiącach letnich.

  • Szacuje się, że straty wody wynoszą 59%, a roczne koszty energii elektrycznej związane z dostarczaniem wody do 20 000 mieszkańców wynoszą 1 mln €, co odpowiada 2/3 całkowitego zużycia energii elektrycznej w gminie.

​

Źródło: EGD4CITIES, Wywiad z burmistrzem, panem A. Zekentes

Telemetria może zmniejszyć straty energii i wody

  • Systemy telemetryczne dają możliwość zdalnego monitorowania poprawności pracy przepompowni i ilości wody w zbiornikach.

  • Zdalne dostarczanie informacji sprawia, że telemetria jest bardzo przydatna w gminach o rozproszonej zabudowie i trudno dostępnych terenach.

Oczekiwane rezultaty

  • Pomoc w lokalizacji i zapobieganiu przechwytywaniu/kradzieży wody poprzez rejestrowanie ilości wody pobieranej z przepompowni i porównywanie jej z ilością, która trafia do odpowiedniego zbiornika, co powinno odbywać się za pomocą telemetrii. 

  • Pomoc w usuwaniu "niewidocznych" uszkodzeń, które mają istotne skutki środowiskowe i ekonomiczne, ponieważ prowadzą do dalszej, niepotrzebnej eksploatacji systemu, marnowania wody i nadmiernego zużycia energii elektrycznej. 

  • Ograniczenie nadmiernego pompowania, które obciąża warstwę wodonośną i prowadzi do pompowania wody o niskiej jakości.

  • Zapewnienie bardziej płynnego sposobu rozpoczynania i kończenia pracy poprzez wymianę paneli elektrycznych w przepompowniach, co powinno przynieść 15% oszczędności energii oraz zmniejszenie strat.

  • Oczekuje się, że zaoszczędzone w ten sposób środki zostaną wykorzystane na dalsze udoskonalanie systemu zaopatrzenia w wodę i/lub inne projekty usprawniające funkcjonowanie gminy.

​

Źródło: EGD4CITIES, Wywiad z burmistrzem, panem A. Zekentes

​

Zdjęcie: Silvan Schuppisser , Unsplash

Dodatkowe materiały i źródła informacji

Literatura

Teacher and Blackboard
bottom of page